Bệnh lây qua đường tình
dục là nhiễm khuẩn truyền
từ người này sang người
khác trong khi quan hệ
tình dục. Hiện có tới hơn
hai chục bệnh thuộc nhóm này, đều có thể điều trị và phòng ngừa một cách hữu hiệu. Vấn đề là phải
phát hiện sớm để chữa trị kịp thời. Bệnh giang mai Do xoắn khuẩn gây nên. Bệnh tiến triển qua nhiều
thời kỳ, tồn tại trong nhiều năm, để lại nhiều di
chứng, đặc biệt ảnh hưởng đến thế hệ sau. Dấu hiệu đầu tiên của bệnh là một nốt loét gọi là
“săng” giang mai, xuất hiệu sau khi quan hệ tình
dục 10 đến 90 ngày với một người mắc bệnh
giang mai. “Săng” giống như một cái mụn hoặc
một vết loét mờ, bờ của nốt loét nhẵn nhụi và có
cảm giác chắc như sụn, xuất hiện ở vùng sinh dục, đôi khi ở miệng, môi, ở ngón tay hoặc ở hậu môn.
Vết loét này mang đầy mầm bệnh, rất dễ lây truyền
sang người khác. Vết loét thường không đau và
nếu ở trong âm đạo thì bệnh nhân có thể không
thấy nhưng vẫn gây nhiễm bệnh cho người khác
khi quan hệ tình dục. Vết loét chỉ kéo dài vài ngày hoặc vài tuần sau đó tự mất đi nhưng vẫn tiếp tục
lan ra toàn thân. Sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng
có thể xuất hiện triệu chứng toàn thân như đau
bụng, sốt nhẹ hoặc loét ở miệng, sưng khớp hoặc
có các triệu chứng dưới đây xuất hiện ở da: - Rát hoặc mụn khắp cơ thể.
- Vết ban nổi hình tròn hoặc bầu dục.
- Rát ở gan bàn tay hoặc gan bàn chân. Trong giai đoạn này bệnh rất dễ lây truyền chỉ
bằng tiếp xúc đơn giản như hôn, sờ vì mầm bệnh
có ở da. Tất cả những triệu chứng này sẽ tự mất đi
và sau đó người bệnh có thể cho rằng bệnh đã đỡ,
nhưng thực chất bệnh vẫn tiếp tục phát triển. Nếu
không được điều trị thích hợp, giang mai có thể xâm lấn bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, gây nên
nhiều bệnh cảnh như bệnh tim, liệt cơ thể, rối loạn
tâm thần và dẫn đến tử vong. Nguy hiểm hơn, phụ
nữ mang thai mắc bệnh giang mai có thể truyền
giang mai cho thai nhi. Giang mai có thể gây ra dị
tật bẩm sinh, hoặc thai chết lưu hoặc đẻ non. Để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm
như trên, khi phát hiện có một vết loét ở bộ phận
sinh dục cần thiết phải thử máu xem có phải bị mắc
bệnh giang mai không để điều trị sớm. Các thuốc
kháng sinh như penixilin, doxicyclin, tetracyclin,
erythromycin... hiện vẫn có tác dụng, liều lượng theo chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa da liễu. Lậu và chlamydia Là hai bệnh tương tự nhau nhưng chlamydia nặng
hơn và lậu thường bắt đầu sớm hơn. Một người có
thể cùng một lúc mắc lậu và chlamydia nên trong
điều trị tốt nhất là điều trị cả hai. Bệnh lậu do cầu
khuẩn gây nên. Bệnh nhân sau khi quan hệ tình
dục với người bị bệnh có các triệu chứng đái rắt, đái buốt, đái ra mủ, mỗi khi đi tiểu rất đau, người
bệnh mệt mỏi hoảng hốt. Ở nam giới mắc bệnh lậu,
các dấu hiệu thường xuất hiện sau khi giao hợp từ
2 đến 5 ngày, nhưng cũng có nam giới mắc bệnh
có thể không có dấu hiệu. Ở nữ giới, các dấu hiệu mắc lậu và chlamydia có thể
bắt đầu sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Thậm chí
có khi lại không có bất kỳ dấu hiệu nào mà vẫn có
thể truyền lậu và chlamydia cho một người khác
khi quan hệ tình dục. Những dấu hiệu nhận biết ở phụ nữ: Âm đạo hoặc
hậu môn có nhiều dịch vàng hoặc xanh lá cây, đau
hoặc buốt khi đi tiểu, đau bụng dưới, sốt, đau hoặc
chảy máu trong khi giao hợp, hoặc không có một
tý dấu hiệu nào. Lậu và chlamydia đều là những bệnh nghiêm trọng
nhưng dễ điều trị nếu được chữa sớm. Ngược lại
nếu không điều trị sớm sẽ có thể gây nhiễm khuẩn
nặng và dẫn đến biến chứng như viêm mào tinh
hoàn, viêm tuyến tiền liệt... gây vô sinh ở nam; viêm
buồng trứng, vòi trứng gây tắc và vô sinh ở nữ. Điều cần chú ý là cần điều trị cả hai người (vợ,
chồng hoặc bạn tình) càng sớm càng tốt. Khi biết
bạn tình bị lậu hoặc chlamydia, hoặc nhận thấy ở
người nam giới có chút dịch thải hoặc một giọt mủ
ở dương vật, thì cả hai đều cần phải điều trị. Hiện
nay có nhiều loại kháng sinh điều trị hiệu quả hai bệnh này, tuy nhiên cần được bác sĩ da liễu khám
và chỉ định liều dùng thích hợp. Trong cả quá trình
điều trị nên ngừng giao hợp hoặc sử dụng bao
cao su mỗi lần giao hợp. Đặc biệt chú ý một số loại
thuốc không dùng cho phụ nữ mang thai hoặc cho
con bú. BS Ngọc Anh